Ο Δημήτρης Δημόπουλος είδε τον Eddie Izzard στο Βερολίνο και πριν λίγο καιρό μας παρουσίασε τις εντυπώσεις του μέσα από το www.standupcomedy.gr. Διαβάστε και τα δύο μέρη του review και δείτε ένα μικρό (και επίκαιρο) βίντεο από το Force Majeure (που έχει μεταφράσει ο Alexander Paranoid).
Hallo, hier ist Dimitris Dimopoulos! Νομίζω πως το καλύτερο που έχω να κάνω για να ξεκινήσω είναι να μεταφράσω τι γράφει η παρακάτω αφίσα.
Χρόνια κυκλοφορεί η φήμη -ΤΩΡΑ θα πραγματοποιηθεί! Το QUATSCH Comedy Club είναι εξαιρετικά υπερήφανο να σας παρουσιάσει την πιο εξωφρενική ιδέα στην ιστορία της γερμανο-αγγλικής κωμωδίας: ο Έντι Ίζαρντ μεταφέρει ζωντανά στο Βερολίνο την παράσταση του “Force Majeure” στα γερμανικά!
Σωστά διαβάσατε: ο Έντι Ίζαρντ, ένας από τους καλύτερους κωμικούς παγκοσμίως, αστέρας του Χόλιγουντ και πηγή έμπνευσης αμέτρητων κωμικών σε όλο τον κόσμο, κρατά την υπόσχεσή του και παρουσιάζει για πρώτη φορά την επιτυχημένη παράστασή του “Force Majeure” στα γερμανικά! Πρόκειται για μια μοναδική ευκαρία να δείτε ζωντάνα έναν παγκοσμίας κλάσης κωμικό, πώς παρουσιάζει το υλικό του και μάλιστα σε μία γλώσσα που δεν είναι η μητρική του. Θα είναι ένα ταξίδι που θα σας κόψει την ανάσα! Να είστε εκεί!
Εγώ ήμουν εκεί στις 4/2 και ακολουθεί κάτι σαν κριτική της παράσταση, κάτι σαν περιγραφή της εμπειρίας, κάτι σαν αυτό που διαβάζετε τώρα. Περίπου ένα χρόνο πριν θα ταξίδευα πάλι στο Βερολίνο, με στάσεις στο Άμστερνταμ και το Παρίσι. Αφού έκλεισα τα αεροπορικά μου εισιτήρια, είπα να δω μήπως παίζει και τίποτα σε σταντ-απ και είδα πως έχανα την παράσταση του Ίζαρντ στο Άμστερνταμ για δύο μέρες! Μετά το δράμα «μα γιατί δεν κοίταξα πρώτα» και τον παραλογισμό «εντάξει, θα πάρω την υπερταχεία και θα επιστρέψω», απλώς συνέχισα κανονικά το ταξίδι μου. Φέτος, πριν κλείσω τα εισιτήριά μου για Βερολίνο και έχοντας μάθει από τα λάθη μου, είδα πως έχανα τις παραστάσεις του Ίζαρντ εκεί για δύο μέρες, δεν μπορούσα όμως να παρατείνω τη διαμονή μου. Λίγες μέρες πριν αναχωρήσω, ελέγχω πάλι το σάιτ του Quatsch Comedy Club και βλέπω πως έχουν αλλάξει όλες οι ημερομηνίες, και πως όχι απλώς προλαβαίνω να τον δω, αλλά θα δω και κανονική παράσταση, όχι πρίβιου! Κλείνω εισιτήριο, εκτυπώνω εισιτήριο και είμαι έτοιμος! Δεν θα μου ξεφύγεις τώρα, Έντι!!!
Όσοι ως τώρα διαβάζατε και δεν γνωρίζετε και πολύ καλά ποιος είναι ο Έντι Ίζαρντ, ήρθε η ώρα να σερφάρετε και να μάθετε βιογραφικά στοιχεία, να δείτε μαγνητοσκοπήμενες παραστάσεις του και να επιστρέψετε όταν θα γνωρίζετε για μια πιο ουσιώδη αναγνωστική εμπειρία. Θα μπορούσα να σας βάλω συνδέσμους, αλλά κάνετε και εσείς έναν κόπο...
Το έχουμε; Πάμε; Φτάνω στο θέατρο, μπαίνω από την κεντρική είσοδο, δίνω το εισιτήριό μου και με γειώνουν: πρέπει να ξαναβγώ, να διασχίσω τον αίθριο, να κατέβω κάτι σκάλες και εκεί είναι το Imperial Club. Ξαναβγαίνω, διασχίζω το αίθριο, κατεβαίνω κάτι σκάλες και βρίσκομαι στο Imperial Club. Και εκεί είναι που συνειδητοποιώ τι θα δω: έναν παγκοσμιού φήμης κωμικό, όχι σε μια θεατών αίθουσα συναυλιών 6.000 θεατών όπως παραλίγο να τον έβλεπα ένα χρόνο πριν στο Άμστερνταμ, όχι σε ένα θέατρο 1.700 θέσεων όπως έπαιξε λίγους μήνες πριν στα αγγλικά στο Βερολίνο, αλλά σε ένα χαμηλοτάβανο υπόγειο κλαμπάκι, με μια μικρή σκηνή με 200 θέσεις που έχουν στηθεί στην πίστα για την παράσταση. Θα παρακολουθούσα δηλαδή Έντι Ίζαρντ σε συνθήκες ενός μέσου κόμεντι-κλαμπ. Εισπνοή, εκπνοή. Από την 8η σειρά. Εισπνοή, εκπνοή. Στα γερμανικά. Einatmen, ausatmen.
«Κυρίες και κύριοι, ο Έντι Ίζαρντ θα εμφανιστεί σε ένα λεπτό στη σκηνή!» Και ένα λεπτό μετά, ο Έντι Ίζαρντ εμφανίζεται στη σκηνή και ξεκινά την παράστασή του, χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς τίποτα. Ένας κωμικός, ένα μικρόφωνο και το κοινό. Η καθαρότερη μορφή σταντ-απ, η πιο αγαπημένη μου μορφή σταντ-απ. Και ναι, ο Έντι επανέκαμψε στο ντραγκ! Μέικ-απ, κραγιόν και βαμμένα νύχια. Και η παράσταση ξεκινά στα γερμανικά. Μια παράσταση που από πλευράς περιεχομένου, δομής και παρουσίασης ήταν 100% Έντι Ίζαρντ. Και επειδή όλοι που έχετε φτάσει ως εδώ το πιθανότερο είναι να τη δείτε, μιας και θα κυκλοφορήσει σύντομα μαγνητοσκοπημένη, δεν βρίσκω το λόγο να καλύψω τη θεματολογία της. Αυτό που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας είναι κάποια στοιχεία που είναι πιο σημαντικά, θεωρώ, από την κριτική μιας παράστασης. Άλλωστε το φίλτρο του κωμικού είναι τόσο ισχυρό που δεν μπορώ να δω μια παράσταση σταντ-απ χωρίς ταυτόχρονα να κάνω αποδόμηση και ανάλυση των στοιχείων που την απαρτίζουν. Χωρίς κάποια ιδιαίτερη σειρά, απλώς με τη σειρά που μου έρχονται και τα θυμάμαι!
- Τι υπέροχο που είναι να βλέπεις έναν καλλιτέχνη που χαίρεται πάντα την τέχνη του! Ο Έντι Ίζαρντ στη σκηνή επέτρεπε στον εαυτό του να κάνει λάθη στη γλώσσα, να χάνεται στον αυτοσχεδιασμό του, να χαίρεται που χαιρόμαστε και πάντα να έχει απόλυτο έλεγχο της κατάστασης, επιστρέφοντας πάντα στην παράσταση που έχει στήσει.
- Ακόμα και ο Έντι Ίζαρντ δεν έχει την εισπρακτική επιτυχία δεδομένη! Παρόλο που η παράσταση πήρε παράταση, η βραδιά που είδα είχε περίπου 160 θεατές. Όμως η εισπρακτική επιτυχία δεν είναι το ζητούμενο αυτής της παράστασης, αλλά το προσωπικό στοίχημα να ικανοποιηθεί μια καλλιτεχνική ανησυχία.
- Ένας Έλληνας κωμικός που είναι στο Βερολίνο για την αναβίωση της όπερας που έγραψε το λιμπρέτο παρακολουθεί έναν Άγγλο κωμικό που γεννήθηκε στην Υεμένη να παίζει στα γερμανικά. Επειδή. Παγκοσμιοποίηση.
- Η παράσταση δεν ήταν αυτό που λέμε «ξεκαρδιστική». Ίσως να φταίει η γλώσσα, ίσως να φταίει το κοινό (τι κακία ήταν αυτή, γελάνε οι Γερμανοί, το έχω καταφέρει!), ίσως να φταίει που ο Έντι Ίζαρντ δεν είναι τέτοιου είδους κωμικός. Δεν αποσκοπά σε πολλά γέλια στο λιγότερο δυνατό χρόννο, αφήνεται σε ένα είδος αφήγησης μεταξύ συγγραφής και αυτοσχεδιασμού, θυσιάζοντας τα μέρη για το όλον. Η κωμωδία του Ίζαρντ αποκαλύπτεται στη μακροδομή της παράστασής του.
- Δεν ήταν αρπαχτή. Δεν ήταν μια μεταγλωττισμένη παράσταση για να μπορέσει να προσελκύσει το μεγάλο κοινό. Το σταντ-απ στη Γερμανία είναι αρκετά διαδεδομένο, υπάρχουν κωμικοί που κυκλοφορουν DVD, γεμίζουν στάδια, πάντα όμως αναφέρομαι σε γερμανόφωνους κωμικούς. Η αγγλόφωνη κωμωδία, συγκρινομενη με όμωρες μη-αγγλόφωνες χώρες της Γερμανίας, φαίνεται να απουσιάζει, κάτι που φαίνεται να αλλάζει σιγά-σιγά. (Λίγες μέρες πριν φύγω έπαιζε στο Βερολίνο ο Ράσελ Μπραντ, την προηγούμενη φορά είχα δει εκεί τον Ντίλαν Μοράν.) Η παράσταση ήταν απόδοση στα γερμανικά του “Force Majeure” με όλη τη χαρά και την αγάπη που τρέφει ο Ίζαρντ για τη γλώσσα. Η παράσταση αυτή έχει ήδη παιχτεί στα αγγλικά και τα γαλλικά και σκοπεύει να την παρουσιάσει στα ισπανικά, στα ρώσικα και στα αραβικά, αποσκοπώντας σε μια -όπως την αποκαλεί- «κωμωδία χωρίς σύνορα».
- Ο Έντι Ίζαρντ ξεχάστηκε! Προσπέρασε ένα ολόκληρο 10λεπτο της παράστασης του! Όταν κατέβηκε από τη σκηνή, όλοι παραξενευτήκαμε που τελείωσε τόσο γρήγορα και βλέπαμε μια ανησυχία στην άκρη της σκηνής. Ο λόγος: του εξηγούσαν πως προσπέρασε ένα ολόκληρο κομμάτι, το οποίο παραδόξως δεν αλλοίωσε τη συνολική δομή της παράστασης και βγήκε και το είπε. Δεν ήταν το ανκόρ του, μας το έκανε σαφές, ζήτησε συγγνώμη και μας το παρουσίασε. Γιατί του το συγχωρέσαμε; Όχι λόγω ονόματος, όχι λόγω φήμης, αλλά επειδή η παράστασή του και η απόδοσή του μας είχαν κερδίσει τόσο.
- Και αφού τελείωσε και με το χρωστούμενο απόσπασμα, ξεκίνησε μια σειρά ερωταπαντήσεων, κάτι που κάνει σε μικρές αίθουσες. Μόνο που εκείνη τη βραδιά ήταν η πρώτη φορά που θα απαντούσε στα γερμανικά. Δέχτηκε ερωτήσεις για το αν όντως κατεβαίνει στην πολιτική (ναι, όντως), πότε κατάλαβε πως θέλει να γίνει κωμικός (ήταν μία φορά που σε έναν αγώνα κρίκετ μιμήθηκε μια αστεία συνθήκη όπου ο παίχτης κάνει τη λάθος κίνηση και μετά κάνει αργά την κίνηση που θα έπρεπε να είχε κάνει, κάνοντας τους γύρω του να γελάσουν) και για το αν θα κάνει ανκόρ στα γερμανικά (το έψαχναν, θα το δοκίμαζαν και μάλλον τώρα που γράφω πρέπει να έχει συμπεριληφθεί).
- Ο Έντι Ίζαρντ έκλεισε ζητώντας μας, αν μας άρεσε η παράσταση, να το πούμε στους φίλους μας, και αν όχι, να το πούμε στους εχθρούς μας. Ένα τόσο κλασικό κλείσιμο σταντ-απ, που απλώς με επανέφερε στην πρώτη μου σκέψη. Τι εμπειρία θα είναι αυτή: ένας παγκοσμίου φήμης κωμικός σε παραστασιακές συνθήκες ενός κανονικού κόμεντι-κλαμπ!
Σίγουρα κάποιοι αναρωτιέστε αν ρώτησα κάτι τον Έντι Ίζαρντ όταν δεχόταν ερωτήσεις. Όχι, δεν ήθελα να τον ρωτήσω κάτι εκείνη τη στιγμή, είχα πάρει τις απαντήσεις που ήθελα βλέποντας τον. Αργότερα όμως, όταν βρέθηκα στο καμαρίνι του μαζί με άλλους Γερμανούς κωμικούς και τα λέγαμε, με ρώτησε αυτός κάτι που ίσως να σας ενδιαφέρει...
Λοιπόν, η παράσταση έχει τελειώσει, και έχω πάρει τα συμπράγκαλά μου να φύγω, αλλά δεν μπορώ να το κουνήσω. Θέλω να γνωρίσω τον Έντι από κοντά, να του πω ένα «χελόου». Πίσω στην κονσόλα στέκεται η υπεύθυνη του χώρου, η οποία μιλάει με δύο νεαρούς Γερμανούς και δεν λένε να τελειώσουν. Κάποια στιγμή, διακόπτω και ακολουθεί ο εξής διάλογος:
-Hallo, darf man Backstage?
-Kennen Sie Herrn Izzard?
-Nein, ich bin ein Comedian aus Griechenland.
-Ach, so, ich werde fragen!
Έλα, και γερμανικά να μην ξέρεις, το «μπακστέιτζ», το «κομίντιαν» και το «Γκρίχενλαντ» τα κατάλαβες. Πάμε τη μεταγλωττισμένη εκδοχή τώρα:
-Γεια σας, επιτρέπεται να πάει κανείς στα καμαρίνια;
-Γνωρίζεστε με τον κύριο Ίζαρντ;
-Όχι, είμαι κωμικός από την Ελλάδα.
-Α, μάλιστα, θα ρωτήσω.
Πάει, ρωτάει, επιστρέφει και μου λέει πως ο Ίζαρντ μιλάει με κάτι άλλους Γερμανούς κωμικούς από τη Γερμανία και πως μπορώ να περάσω στο καμαρίνι να συμμετέχω κι εγώ στη συζήτηση. Και ναι, φίλε αναγνώστη, αυτό και έγινε. Και πριν πεταχτεί κάποιος και φωνάξει «φώτο ορ ιτ νέβερ χάπεντ», ορίστε και το πειστήριο, η φωτογραφία που βγάλαμε μαζί όταν τελειώσαμε τη συζήτηση!
Εντάξει, άπιστε Θωμά, μπορώ να συνεχίσω; Ευχαριστώ.
Μπαίνω λοιπόν και στο καμαρίνι βρίσκονται διάφοροι Γερμανοί κωμικοί, ο Έντι Ίζαρντ και ο Μαρκ Ίζαρντ (ο αδερφός του). Καλωσορίσματα, χειραψίες και ξαφνικά βρέθηκα να δίνω εγώ συνέντευξη στον Έντι για τη σκηνή του σταντ-απ στην Ελλάδα! Του απάντησα πως η σκηνή είναι σε πολύ ανεβασμένη φάση αυτή την περίοδο και τότε μου λέει πως όταν ήταν στην Ελλάδα για τα γυρίσματα μιας ταινίας, είχε δει στην τηλεόραση κάτι που του έμοιαζε να είναι σταντ-απ. Η ξιπασιά κατέκλυσε κάθε μου κύτταρο και ξεστόμισα πως «ε, μάλλον εμένα θα έβλεπες», αναφερόμενος στην εκπομπή «100% Κωμωδία» που παιζόταν το μεταξύ 2003 και 2005. Μόνο που τα γυρίσματα του ήταν δύο χρόνια πριν... (Όταν επέστρεψα Αθήνα, τα έβαλα κάτω και συνειδητοποίησα πως είχε δει την εκπομπή «Δύο στα όρθια»)
Και τότε ήρθε μια ερώτηση που δεν περίμενα ποτέ να ακούσω:
-So, are you a famous comedian in Greece?
-...
Άντε, πάμε και τη μεταγλώττιση!
-Λοιπόν, είσαι διάσημος κωμικός στην Ελλάδα;
-...
Τι απαντάς σε μια τέτοια ερώτηση;! Την αλήθεια υποθέτω, πως όχι, δεν είμαι διάσημος κωμικός στην Ελλάδα, όταν έκανα τηλεόραση είχα κάποια ελάχιστη αναγνωρισιμότητα η οποία έπαψε με τη λήξη της εκπομπής. Του είπα πως έχω κάνει δύο σόλο παραστάσεις και πως μόλις λίγο καιρό πριν, σταμάτησα το σταντ-απ.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΕΚΕΙ ΕΞΩ: το ότι σταμάτησα το σταντ-απ δεν σημαίνει πως έχασα το χιούμορ μου και πως δεν ασχολούμαι πια με την κωμωδία! Το γράφω επειδή διάφορα έχουν ακουστεί και κυκλοφορούν εκεί έξω. Οπότε, το γράφω για να είναι ξεκάθαρα όλα: (1) Δεν παράτησα την κωμωδία, σταμάτησα να κάνω σταντ-απ, υπάρχουν τόσα ακόμα που μπορώ να κάνω στην κωμωδία ως ηθοποιός και συγγραφέας. (2) ΔΕΝ ΖΩ ΠΙΑ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ, ΜΗΝ ΞΑΝΑΚΟΥΣΩ «ΣΕ ΣΚΕΦΤΟΜΟΥΝ ΓΙΑ ΚΑΤΙ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΖΕΙΣ ΠΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»!!! Μη χάνουμε και δουλειές...
Η συζήτηση συνεχίστηκε με όλους, πίνοντας τα κρασάκια μας, ξέρεις τώρα, οι κωμικοί μεταξύ μας, για την πολιτική, την κωμωδία, τα ταξίδια και τόσα άλλα θέματα. Το πιο ενδιαφέρον ήταν η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την απόδοση της παράστασης στα γερμανικά: το αγγλικό κείμενο δόθηκε προς μετάφραση και ο Μαρκ που γνωρίζει καλύτερα γερμανικά από τον Έντι, επιμελήθηκε τα πρώτα στάδια της απόδοσης, με το κριτήριο πως «αν δεν μπορώ να το καταλάβω και να το πω εγώ, δεν θα μπορεί ούτε ο Έντι». Στη συνέχεια, όταν είχαν ένα πρώτο κείμενο, άρχισαν τις πρόβες με τον Έντι και τις αλλαγές, οι οποίες συνεχίζονταν ακόμα, καθώς ο Μαρκ είναι σε κάθε παράσταση και σημειώνει παραλήψεις που γίνονται ή προσθήκες που κάνει ο Έντι αυτοσχεδιάζοντας. Το κείμενο εξελισσόταν και μετά την πρεμιέρα και δούλευαν και το ανκόρ που ήθελαν να προσθέσουν. (Βλέποντας το σάιτ του θεάτρου, είδα πως η διάρκεια της παράσταση είχε ανέβει στα 90΄ από τα 75' που κράτησε όταν την είδα εγώ, οπότε εικάζω πως προστέθηκε και αυτό το τελευταίο κείμενο)
Κάποια στιγμή, ήρθε η ώρα να φύγουμε, επειδή έπρεπε να κλείσουν το θέατρο. Εγώ κύριος, δεν ζήτησα φωτογραφία, μέχρι που ζήτησε πρώτα ένας Γερμανός, οπότε μετά χωθήκαμε όλοι. Όλοι με τα σμαρτ-φόουν και εγώ ο φτωχός με την καμερούλα μου (εντάξει, ψηφιακή!), βγάζουμε την πιο πάνω φωτογραφία, κάνω να φύγω και ο Έντι με σταματά. Και μου λέει πως προσπαθούν να οργανώσουν μια παράσταση στην Αθήνα και αν πιστεύω πως θα έχει προσέλευση ή όχι.
Μακάρι να μπορούσα να σας πω περισσότερα για αυτή την παράσταση που θέλουν να στήσουν, πέραν του πως αν γίνουν όλα όπως τα θέλουν, θα είναι μοναδική! Δυστυχώς όμως, επειδή είναι ένα πολύ μεγαλόπνοο σχέδιο που δεν νομίζω πως πρέπει να αποκαλυφθεί πριν μπει σε φάση πραγματοποίησης. Εγώ έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα για να τον πείσω πως θα έχει προσέλευση, του τόνισα πως η σκηνή ανεβαίνει και το ενδιαφέρον για σταντ-απ αυξάνεται και του έδωσα και μερικές συμβουλές για το πώς θα μπορούσαν να κινηθούν ώστε να αποφύγουν διάφορες κακοτοπιές στην Ελλάδα που θα δυσκόλευαν την παράσταση που θέλουν να στήσουν.
Φεύγοντας από το θέατρο, πήγα να δω σε ένα όπεν-μάικ την Αμερικανίδα κωμικό Σαμερ Μπανκς που ζει και εργάζεται στο Βερολίνο (το οποίο έχει μια απίστευτα αναπτυσσόμενη αγγλόφωνη σκηνή), η οποία είχε δει την παράσταση του Έντι λίγες μέρες πριν και ήταν να του πάρει μία συνέντευξη, την οποία μπορείς να διαβάσεις εδώ, μη φοβάσαι, είναι στα αγγλικά!
Αυτά! Και αν κανονιστεί να έρθει να παίξει ο Έντι στην Ελλάδα, μη με κρεμάσετε και δεν πάτε...
ΥΓ Ναι, την κάμερα στη φωτογραφία την κράτησε ο Έντι, ναι, έχω τα δακτυλικά του αποτυπώματα!
