Special #4: Mitch Hedberg - Comedy Central Uncut

Σαν σήμερα πριν επτά χρόνια πέθανε ο Mitch Hedberg, όταν επιχείρησε να κάνει ταυτόχρονα χρήση ηρωίνης και κοκαϊνης. Κι έτσι πραγματοποίησε αυτό που είχε πει σε μία συνέντευξή του: να πεθάνει από overdose, αφού γίνει διάσημος. Χάρη στο μοναδικό του στυλ και τη σχέση του με τα ναρκωτικά απέκτησε ένα cult κοινό, που διευρύνθηκε μετά το θάνατό του. Υπάρχει μόνο ένα βιντεοσκοπημένο special του Mitch Hedberg και μπορούμε να το δούμε χάρη στη μετάφραση του Αλέξανδρου Τιτκώβ, που έγραψε κι ένα μικρό intro, για όσους βλέπουν πρώτη φορά τον Mitch:
"Τα αστεία του Mitch είναι πολύ σύντομα (καμιά φορά είναι απλώς μία πρόταση) και πηδάει από το ένα στο άλλο, χωρίς να υπάρχει ιδίαιτερη σύνδεση μεταξύ τους. Το χαρακτηριστικό τους είναι ένας προσγειωμένος και τελείως απροσδόκητος σουρρεαλισμός. Για το Αγγλοσαξονικό κοινό του stand-up που έχει περάσει από αρκετές φάσεις, ο Mitch Hedberg είχε καταφτάσει στην ώρα του. Για κάποιο πιο απαίδευτο κοινό, ίσως τα αστεία του να χαρακτηριστούν πολλές φορές ως "καμμένα".
Το σίγουρο είναι πως δεν θα είχε αποκτήσει αυτό το ξεχωριστό στυλ αν δεν πειραματιζόταν με τα ναρκωτικά. Ίσως θα μπορούσαμε να πούμε πως ό,τι καλό αστείο μπορεί να βγάλει κάποιος μαστουρωμένος, το έχει πει ήδη ο Mitch Hedberg.
Το special αυτό μαγνητοσκοπήθηκε το 1999 κι η έκδοση που βλέπετε είναι η αμοντάριστη, κατά 20' μεγαλύτερη της επίσημης. Ο Mitch ήταν γνωστός και για το άγχος που είχε πάνω στη σκηνή, οπότε και η παράσταση αυτή είναι γεμάτη στιγμές του όπου νιώθει αμήχανα και αυτοσαρκάζεται για το πως δεν έπιασαν μερικά αστεία του. Παρ' όλες τις "κοιλιές" που κάνει (οι οποίες βέβαια είναι χαριτωμένες και του δίνουν στυλ), φαίνεται πως είναι πραγματικά αστείος και καταφέρνει να το γυρίζει πάντα.
Να σημειωθεί πως το special αυτό δεν είναι και το δυνατότερο show του για να τον γνωρίσετε. Εάν σας άρεσε έστω και λίγο, αλλά δεν μείνατε ικανοποιημένοι, προτείνεται το album του Mitch All Together."

Ελληνικό σταντ-απ: Νέες παραστάσεις (+βίντεο Λάμπρος Φισφής)

Έχουμε κοντά ένα μήνα να ασχοληθούμε με το ελληνικό stand-up και η εβδομάδα που μόλις άρχισε δίνει μια καλή αφορμή αφού είναι γεμάτη παραστάσεις (όπως μπορούμε να δούμε και στο ημερολόγιο που πλέον είναι προσβάσιμο και από το comedylab). Χωρίς πολλά πολλά λόγια μπορούμε να δούμε κι εδώ τι παραστάσεις παίζουν και να φτιάξουμε κάτι σαν χάρτη του stand-up comedy στην Αθήνα σήμερα:
-Τη Δευτέρα οι νικητές του 1ου Φεστιβάλ Αλέξανδρος Τιτκώβ, Βύρωνας Θεοδωρόπουλος και Βασίλης Καραγιαννόπουλος παίζουν στο Vitamina στο Γκάζι, με παρουσιαστή τον Κωνσταντίνο Ραβνιωτόπουλο. Στον ίδιο χώρο, αν έχω καταλάβει καλά, θα γίνουν ακροάσεις και για το 2ο Φεστιβάλ που θα γίνει το φθινόπωρο.
-Την Τρίτη, στο Nueva Trova γίνεται το δεύτερο Open Mic με τίτλο "5 λεπτά δόξας". Σε κάθε τέτοιο open mic, δέκα κωμικοί, πρωτοεμφανιζόμενοι αλλά και πιο έμπειροι, ανεβαίνουν στη σκηνή για πέντε λεπτά, ενώ παρουσιαστές είναι η Κατερίνα Βρανά και ο Λάμπρος Φισφής. Αυτή την Τρίτη θα παίξουν μεταξύ άλλων και οι Δημήτρης Δημόπουλος, Δημήτρης Χριστοφορίδης, Βασίλης Καραγιαννόπουλος, Βύρωνας Θεοδωρόπουλος και Αλέξανδρος Τιτκώβ. (Βίντεο του Δημόπουλου μπορείτε να δείτε εδώ ενώ εδώ μπορείτε να διαβάσετε για τις περιπέτειες του στα open mic της Αγγλίας).
-Την Τετάρτη και την Πέμπτη οι τελευταίες παραστάσεις της Κατερίνας Βρανά στο Nixon με τίτλο "Μαραζώνω στην ξενιτιά" (ένα υποτιτλισμένο βίντεο της Κατερίνας από παράστασή της στην Αγγλία είχαμε δει εδώ ενώ περισσότερα μπορεί να μάθει κανείς στο site της ή να δει στο youtube).
-Επίσης την Πέμπτη (και για κάποιες Πέμπτες ακόμα) το τρίο Δημήτρης Χριστοφορίδης, Βύρωνας Θεοδωρόπουλος και Θωμάς Τσαλαπάτης θα είναι στο Dunkel της Πανόρμου, με guest αυτή την Πέμπτη τον Λάμπρο Φισφή.
-Την Παρασκευή και το Σάββατο, o Γιώργος Χατζηπαύλου συνεχίζει την παράστασή του "Δύσκολα τα πράγματα" στο Θέατρο Παραμυθίας (τρέιλερ και βιντεάκια από την παράσταση μπορείτε να δείτε εδώ).
-Το Σάββατο συνεχίζει και ο Σίλας Σεραφείμ με την παράσταση "Κλεφτά υπάρχουν" στο Μπάντμιντον (βίντεο-απόσπασμα εδώ).
-Τέλος την Κυριακή, ο Κωνσταντίνος Ραβνιωτόπουλος στο Εκστάν στα Πατήσια (βίντεο από παλιότερη παράσταση του Κωνσταντίνου ενώ περισσότερα μπορείτε να δείτε εδώ).
(Update: Κι άλλη παράσταση την Κυριακή: ο Διονύσης Ατζαράκης και ο Κωνσταντίνος Πασσάς στο θέατρο Eliart.)
Όπως καταλαβαίνετε, αν κάποιος έχει υπομονή (και κάποια λεφτά) μπορεί να περάσει την εβδομάδα του βλέποντας stand-up comedy. Εγώ πάλι έχω πολύ λίγο και απ'τα δύο και επιπλέον έχω δει τους περισσότερους απ'αυτούς live το χειμώνα που πέρασε. Αν έπρεπε να προτείνω κάτι απ' όλα αυτά θα ήταν το open mic στο Nueva Trova, όχι μόνο λόγω των παρουσιαστών και των συμμετεχόντων, αλλά και γιατί κάτι τέτοιο πρώτη φορά συμβαίνει στην Ελλάδα. Κι επιπλέον είναι το concept που μπορεί να συνδυάσει εμφανίσεις κάπως πιο έμπειρων κωμικών (συχνά με νέο υλικό) και νέους που μπορεί να αναδειχτούν. Κατά τ' άλλα ελπίζω μέσα από όλες αυτές τις παραστάσεις και τον συναγωνισμό, σιγά σιγά να ανέβει επίπεδο το ελληνικό stand-up, κι αυτό αφορά και το κοινό.
Και μια υποσημείωση για να μην παρεξηγηθώ: παλιότερα είχα γκρινιάξει για την έλλειψη βίντεο από παραστάσεις stand-up στην ελλάδα κι εδώ φαίνεται να υπάρχει μία αντίφαση, αφού ακόμα και τα links που δίνω παραπάνω για διάφορα βίντεο είναι αρκετά. Η διαφορά είναι ότι τα βίντεο που ανεβάζω από ξένους κωμικούς είναι μια επιλογή από εκατοντάδες ώρες παραστάσεων ή τηλεοπτικών εμφανίσεων και συνήθως προέρχονται από επαγγελματικές παραγωγές, υπάρχει δηλαδή μεγάλη δυνατότητα επιλογής. Το θέμα λοιπόν δεν είναι ότι δεν υπάρχουν βίντεο έτσι γενικώς (τέτοια μπορεί να βρει κανείς και μόνος του στο internet) αλλά ότι μπορεί να δω live κάποιες ρουτίνες τις οποίες δεν θα βρω φυσικά βιντεοσκοπημένες. Μ' άλλα λόγια, έχω αποφασίσει και στο ελληνικό stand-up, να έχω τα ίδια κριτήρια που έχω και για το ξένο: (εκτός κάποιων εξαιρέσων) να ποστάρω εδώ κάτι αν μου αρέσει πολύ, ακόμα κι αν οι επιλογές έτσι περιορίζονται...
Μ' αυτά τα δεδομένα και παρ' όλο που δεν είμαι φαν της τηλεόρασης, μπορούμε να δούμε τα κομμάτια stand-up του Λάμπρου Φισφή που έχουν προβληθεί στα τρία πρώτα επεισόδια του "Κάψε το Σενάριο".

Louis C.K. - Sex

Τις τελευταίες μέρες κάνω διαρκώς αυτή τη σκέψη: τι ωραία θα ήταν να μη σκεφτόμαστε συνέχεια το σεξ, πόσο πιο καθαρό μυαλό θα είχαμε χωρίς αυτή την κουραστική παρόρμηση; Ακούγεται άρρωστο; Μάλλον ειλικρινές. Και ο καλύτερος για να εκφράσει τέτοιες απλές αλλά ανείπωτες σκέψεις, είναι βέβαια ο Louis CK. Με το συγκεκριμένο bit κλείνει το τελευταίο του show και το δεύτερο μέρος του (που αφορά τους άντρες και το πώς κάνουν σεξ) λέει περισσότερα και από εκατό φεμινιστικούς πύρινους λόγους (κι έτσι κλείνει και η συζήτηση για τον "μισογυνισμό" του blog!).

Dave Chapelle #4

Αυτό εδώ το blog σπάνια βγαίνει "εκτός θέματος" αλλά κάποιες φορές επιβάλλεται: πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα περιοδικό για το graffiti, που αξίζει να γίνει γνωστό και να φτάσει στα χέρια οποιουδήποτε έχει κοντοσταθεί έστω και πέντε λεπτά μπροστά σε ένα μουτζουρωμένο τοίχο. Όχι μόνο γιατί είναι μια προσπάθεια που ξεπερνάει κατά πολύ (και αισθητικά, και σαν περιεχόμενο) τα μίζερα ελληνικά standards αλλά και γιατί, όπως λέει και το editorial, πρέπει να σπάσει η "κοινοτοπία που λέει ότι το graffiti είναι απλά ένα ζήτηµα στυλ, αποκοµµενο απ’ τις ζωές που ζούµε, τις αναζητήσεις, τα µίση, τις αγάπες και τις σχέσεις µας. Το γκραφίτι δεν ανήκει στις galleri και στα µουσεία: είναι ζωντανό, δυναµικό και συνδέεται µε χίλιες ακόµα κοινωνικές πραγµατικότητες. Αυτό το γκραφίτι µας ενδιαφέρει να δείξουµε, αυτό και τις κοινότητες που το ξαναγεννάνε κάθε µέρα. Κοινότητες που – όσο κλισέ κι αν ακούγεται- δίνουν ζωή ενάντια στην µιζέρια που κυριαρχεί".
Όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να δει περισσότερα εδώ, να το ψάξει σε κεντρικά βιβλιοπωλεία και γκραφιτάδικα ή να επικοινωνήσει στο pisazine@gmail.com.
Δυστυχώς δε βρήκα κάποιο bit που να μιλάει για το γκραφίτι οπότε διάλεξα ένα μικρό βίντεο του Dave Chapelle, που με μια έννοια είναι ο πιο κοντινός κωμικός στη hip hop κουλτούρα.
Αφιερωμένο λοιπόν στα παιδιά που βγάλανε την Πίσα, κι ειδικά στους NDA (κάποιοι από τους οποιους είναι και fans του Chapelle)...

Doug Stanhope - Oslo

Σε μία έντονη ιντερνετική συζήτηση που άνοιξε στο πολύπαθο γκρουπ του blog στο fb, ειπώθηκε μεταξύ άλλων η άποψη ότι "το χιούμορ δεν ταξιδεύει". Η κωμικός που το υποστήριζε εννοούσε ότι άλλη αίσθηση του χιούμορ υπάρχει στη Νέα Υόρκη και άλλη στην Αθήνα και ότι οι διαφορές στην κουλτούρα είναι τέτοιες που μπορεί τα ίδια αστεία να έχουν διαφορετική επίδραση από το ένα σημείο του κόσμου στο άλλο. Φυσικά αν πίστευα ότι ισχύει κάτι τέτοιο, δεν θα έφτιαχνα καν ένα τέτοιο blog και πέρα από τους αυτονόητους περιορισμούς που βάζουν μερικά συγκεκριμένα θέματα ή παραδόσεις, είμαι της γνώμης ότι το χιούμορ όχι μόνο ταξιδεύει, αλλά πρέπει και να "ταξιδεύει", όπως και η μουσική ή η κουλτούρα γενικά.
Στο συγκεκριμένο ζήτημα, το καλύτερο και μαζί το πιο ακραίο παράδειγμα έδωσε με το τελευταίο του special ο Doug Stanhope. Η επιλογή του να βιντεοσκοπήσει μια παράστασή του σε ένα εγκατελειμμένο εργοστάσιο σοκολάτας στο Όσλο ήταν τουλάχιστον αντισυμβατική και ήδη από την εισαγωγή προειδοποιεί ότι αυτό το special δε μοιάζει με κανένα άλλο. Εδώ δεν υπάρχουν τύποι που "προθερμαίνουν" το κοινό, επαγγελματίες χειροκροτητές και στημένα γέλια, όπως σε πολλά άλλα show, αντιθέτως το κοινό δεν έχει καν τα Αγγλικά σαν πρώτη γλώσσα. Πώς το χειρίζεται αυτό ο Stanhope; Από τη μια αδιαφορεί για το αν τον καταλαβαίνουν και δεν κάνει καμία προσπάθεια να γίνει πιο "εύληπτος", από την άλλη δε μένει σ' αυτά που λέει οπουδήποτε αλλού αλλά προσαρμόζει το υλικό του στο κοινό. Στο συγκεκριμένο βίντεο "επιτίθεται" στους Νορβηγούς για το πόσο "στεγνά" όμορφοι είναι αλλά και για το ότι ανέχονται τη βασιλική οικογένεια...

Μουσική και stand up comedy #14: Sam Kinison

Ένας από τους πρώτους κωμικούς που είδαμε σ' αυτό το blog ήταν ο Sam Kinison και το αφιέρωμα αυτό είναι μια καλή ευκαιρία να τον ξαναθυμηθούμε. Ο Kinison συχνά συνοδευόταν από ροκ μπάντες της εποχής στα show του, έχει παίξει σε βίντεο κλιπ των Bon Jovi, συχνά εξέφραζε την αγάπη του για το (πλέον καλτ) hard rock των 80's και την απέχθειά του για το ραπ ενώ έκανε μια διασκευή του Wild thing των Troggs μαζί με διάφορους μεγάλους ροκ σταρ. Μάλιστα ήταν και αυτοδίδακτος πιανίστας και μ' αυτόν τον τρόπο διάλεξε να κλείσει το special "Breaking the rules" το 1987. Η χαρακτηριστική ανεπανάληπτη κραυγή του, που έγινε το σήμα κατατεθέν του, ήταν ιδανική για να εκφράσει την οργή και την απογοήτευση μετά από ένα χωρισμό. Το ίδιο ακριβώς concept χρησιμοποίησε και σε μία αξέχαστη εμφάνισή του στο Tonight show: διασκεύασε το Are you lonesome tonight του Elvis Presley, βάζοντας τη δικιά του πινελιά στα κομμάτια όπου ο Elvis μιλάει. Εδώ θα δούμε το "ερωτικό τραγούδι" που έγραψε ο ίδιος...

R.I.P. Richard Jeni

Σήμερα συμπληρώνονται πέντε χρόνια από τη μέρα που ο Richard Jeni έδωσε τέλος στη ζωή του. Η αντίθεση ανάμεσα στην ενέργεια και τον ενθουσιασμό που έβγαζε στη σκηνή από τη μία και στην κατάθλιψη που τον οδήγησε στην αυτοκτονία από την άλλη, δεν είναι κάτι πρωτοφανές: παρόμοιες αντιθέσεις θα βρει κανείς στην ψυχοσύνθεση και τη ζωή πολλών μεγάλων κωμικών. Άλλωστε, όπως λέει κι ο φίλος μου ο Χριστοφορίδης "το χιούμορ είναι παιδί της ανασφάλειας και της μελαγχολίας".
Ευκαιρία λοιπόν να θυμηθούμε ένα ακόμα φοβερό κομμάτι του Jeni, αυτή τη φορά από την παράσταση A good catholic boy, πάλι για τα θέματα που τόσο γλυκά αλλά και εμπνευσμένα αντιμετώπιζε: τον γάμο, τις σχέσεις και το σεξ. Ειδικά το bit όπου περιγράφει τις διαφορές στο σεξ στην αρχή μιας σχέσης και όταν έχουν περάσει πέντε χρόνια, είναι πραγματικά απίθανο...

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Judy Gold, Elayne Boosler, Maria Bamford

Γιορτή της γυναίκας σήμερα και ένας καλός τρόπος να την τιμήσουμε είναι να δούμε κάποιες γυναίκες stand-up comedians. Το ένα πρόβλημα όμως είναι ότι δεν υπάρχουν πολλές να μου αρέσουν (αν έχετε υπ’όψη κάποιες, είμαι ανοιχτός σε προτάσεις). Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι κάτι τέτοιες «παγκόσμιες μέρες» ξυπνάνε την αντιδραστικότητα μου. Με παρόμοιο τρόπο σκέφτηκε και η Judy Gold όταν χρειάστηκε να παίξει μπροστά σε ένα αμιγώς «φεμινιστικό» κοινό...

Για να μη μείνουμε μόνο στην αντιδραστικότητα, ας δούμε και μία από τις πρώτες επιτυχημένες stand-up comedians, που είναι και η πρώτη που απέκτησε τη δικιά της εκπομπή στην αμερικάνικη καλωδιακή τηλεόραση. Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλά αποσπάσματα από την Elayne Boosler, αλλά σ’ αυτό το μικρό κομμάτι φαίνεται η ικανότητά της και να σατιρίζει τους άντρες αλλά και να αυτοσαρκάζεται.

 Τέλος, από τις πιο σύγχρονες, αυτή που προτιμώ είναι η Maria Bamford, η οποία αναδείχτηκε από τις περιοδείες των (σχετικά alternative) Comedians of Comedy (μαζί με τον Patton Oswalt, τον Brian Posehn, τον Zach Galifianakis και άλλους). Βλέποντας το ξανθό μαλλί και ακούγοντας την ψιλή φωνή, περιμένεις ότι θα δεις κάποια που έχει υιοθετήσει το στυλάκι της χαζογκόμενας. Στην πραγματικότητα, η Bamford είναι πολύ πιο έξυπνη και τσαμπουκαλεμένη (και κάνει κάτι παραπάνω από αστείες φωνές). Ένα καλό παράδειγμα είναι το παρακάτω bit, όπου απαντάει με τέλειο τρόπο στα σεξουαλικά πειράγματα του αφεντικού της.

Patton Oswalt - Robots

Κάποια στιγμή είχαμε δει αυτό το βίντεο (κυρίως για να δείτε ένα κραυγαλέο παράδειγμα λογοκλοπής)και μερικοί φίλοι είχαν παρατηρήσει ότι το συγκεκριμένο απόσπασμα είναι λίγο δεξιό, αφού ο Bill Burr αναπαράγει εκεί την εκνευριστική νοοτροπία του ο-πελάτης-έχει-πάντα-δίκιο. Το παρακάτω βίντεο (που έχει κυκλοφορήσει και νωρίτερα από του Bill Burr) δείχνει ότι, ξεκινώντας από την ίδια αρχική ιδέα, μπορείς να προσεγγίσεις εντελώς διαφορετικά το ζήτημα και δείχνει επίσης γιατί ο Patton Oswalt είναι εκτός από συμπαθέστατος, ένας από τους καλύτερους (εν ενεργεία και εν ζωή) κωμικούς...

Dylan Moran - Women have no feelings

Όπως έχω πει παλιότερα, οι βρετανοί κωμικοί δεν είναι η ειδικότητα μου, αλλά σιγά σιγά ανακαλύπτω τους καλύτερους. Κι ένας από αυτούς είναι κι ο Ιρλανδός Dylan Moran που έγινε διάσημος από τη σειρά Black Books. Το σαρκαστικό στυλ του είναι πραγματικά εθιστικό, όπως και η προφορά του (κι αν ήμουν γυναίκα, σίγουρα θα μίλαγα για τη γοητεία του!). Τα special του Moran είναι πραγματικά διαφορετικά, σχεδόν δεν υπάρχουν punchlines, δεν πρόκειται για το τυπικό, συμβατικό stand-up comedy. Το πικρό χιούμορ του πάντως είναι ακριβώς ό,τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή, ειδικά όταν μιλάει για το αγαπημένο μου θέμα, τις γυναίκες...